زیان گریزی در بازارهای مالی

شکی نیست برای هر فعال بازار سرمایه بارها فرصتی پیش آمده که با شناسایی سود در یک زمان نا مناسب از کسب یک بازدهی بزرگ جا مانده است که علاوه براینکه در شناسایی سود بزرگ  ناتوان مانده است از منظر روانی نیز اثرات به شدت مخربی بر روی ذهن و روان فرد میگذارد.

تحقیقات ثابت کرده است میزان اثر گذاری این موضوع حدود 2/5 برابر میزان رضایت از کسب سود است و این موضوع میتواند ترید های بعدی و رفتاری بعدی را شدیدا تحت تاثیر قرار دهد شاید یکی از دلایلی که اغلب میشنویم که میگویند بعد از هر معامله اشتباه کمی به خود استراحت دهید همین باشد  بروز این رفتار در علم رفتار شناسی به Loss aversion (فراچارت: زیان گریزی) معروف است که نیاز به تمرین و درک رفتار های موجود دارد.

در اینجا با یک مثل سعی میکنیم وضعیت موجود را تشریح کنیم. فرض کنید وارد یک مغازه عتیقه جات میشویم و در حال نگاه کردن به اجناس گران قیمت نا خودآگاه  یک عتقیه از دست ما بر زمین می افتد و میشکند  صاحب مغازه شما را مقصر میداند و درصدد گرفتن ضرری که به اون وارد شده است بر میآید.

ایشان اعلام میکند قیمت این کالا 3 میلیون تومان است که شما باید آنرا نقدا بپردازید یا اینکه یه راه دیگر جلو پای شما میگذارم یک تاس پرتاب میکنیم اگر زوج آمد دو برابر ارزش جنس را باید پرداخت کنید و اگر فرد آمد نیازی به پرداخت هیچ هزینه ای نیست.

علم احتمال در اینجا عنوان میکند ضرر مورد انتظار  آن فرد در هر گزینه 3 میلیون تومان است چون احتمال زوج یا فرد آمدن تاس با هم برابر است.  در علم رفتاری خیلی ها ترجیح خواهند داد تاس بیندازند بعبارتی حاضر میشوند ضرری را قبلا برایشان تعریف نشده را بپذیرند تا اینکه همان ضرر 3 میلیونی را بپذیرند.

در علم رفتاری به این عمل زیان گریزی میگویند به عبارتی به هر قیمتی شده قصد داریم زیان شناسایی نکنیم این مورد در رفتار های ما در بازار مالی به شدت مشهود است که با فعال شدن حد ضرر حاضر به فعال کردن و شناسایی زیان نیستیم و حاضریم سهام را نگهداری کنیم تا دوباره به قیمت خرید و یا بالاتر بازگردد در حالیکه گاهی اوقات بازگشتی در چند سال  بعد در کار نیست.

در رفتار عکس این موضوع هم ما شاهد هستیم که ترس از دست دادن سود شناسایی شده و شناسایی سود زود هنگام یک تریدر  از اشتباهات رفتاری و فاحش تریدرها محسوب میشود. برای رهایی از این وضعیت نیاز است  بتوانیم روی قیمتهای جدید تمرکز کنیم و رفتارسرمایه گذاران را در  تغییرات قیمتی را رصد و آنالیز کنیم.

با تمرین و ممارست در کنترل رفتاری در این حوزه میتوانیم موفقیت های خوبی کسب کنیم و در هر قیمتی در صدد شناسایی سود نباشیم  تحقیقات در بازار های مالی کشور های غربی حاکی از آن است که سرمایه گذارانی که سهامشان از قیمت خرید بالاتر رفته 2 برابر زود تر از سهامی که در زیان هستند را به فروش رسانده اند و همچنین تحقیقاتی در آلمان نشان داد سرمایه گذارانی که سهام قیمتی آنها از زمان خرید بیشتر از  30 درصد افت کرده به طور میانگین 38 درصد کمتر از سهام سود ده پرتفوی خود به فروش رسانده اند.

این تحقیقات و نتایج آن  نشان از درجه اهمیت ریسک گریزی و رفتار شناسی  سرمایه گذاران در بازار های مالی را دارد.